Trính từ tác phẩm Cánh đồng bất tận:

"Hồi đó, con Nương còn nhỏ xíu, mới ba, bốn tuổi, lội ruộng té hoài, nước mắt nước mũi tèm lem, khóc chớ đâu có cười như bây giờ. Tôi lớn hơn nó sáu tuổi, đã biết lùa vịt chạy trên đồng, dầm mình dưới sình non tìm trứng chim le le, biết cãi cha khi cha kêu về nhà. Cha không thương tôi như thương con Nương, có lẽ vì con nhỏ khóc nhè, ốm nhách, còn tôi thì lì lợm, ham chơi."

Phương ngữ Nam Bộ được sử dụng

  • "con Nương" – Cách gọi thân mật theo kiểu Nam Bộ, thường thêm “con” trước tên người để thể hiện sự gần gũi.
  • "lội ruộng" – Cách nói đặc trưng của người miền Tây về việc đi lại trên đồng ruộng ngập nước.
  • "té hoài" – "té" có nghĩa là ngã, "hoài" có nghĩa là liên tục, thể hiện lối nói dân dã của người Nam Bộ.
  • "tèm lem" – Một từ tượng thanh, tượng hình dùng để chỉ trạng thái lấm lem, bê bết.
  • "dầm mình" – Chỉ việc ngâm mình lâu trong nước hay bùn lầy, rất phổ biến trong sinh hoạt của người dân miền sông nước.
  • "sình non" – "Sình" là bùn, "sình non" là loại bùn mềm, nhão thường có ở các vùng đồng bằng Nam Bộ.
  • "ốm nhách" – Nghĩa là rất gầy, gầy trơ xương.
  • "lì lợm" – Dùng để chỉ tính cách bướng bỉnh, không dễ khuất phục.

Tác dụng của việc sử dụng phương ngữ Nam Bộ

  1. Tạo màu sắc địa phương rõ nét – Phương ngữ giúp tái hiện chân thực cuộc sống của người dân miền Tây Nam Bộ, từ cách nói chuyện đến phong tục, tập quán sinh hoạt hằng ngày.
  2. Tăng tính chân thực, sinh động – Những từ ngữ này làm cho câu chuyện trở nên gần gũi, mộc mạc, giúp người đọc như đang chứng kiến cảnh tượng diễn ra ngay trước mắt.
  3. Thể hiện tâm lý, tính cách nhân vật – Qua lời kể của nhân vật "tôi", người đọc có thể cảm nhận được sự gan lì, mạnh mẽ của một cậu bé lớn lên giữa đồng ruộng, cũng như sự yêu thương và so bì trong tình cảm cha con.
  4. Gây ấn tượng, tạo cảm xúc mạnh – Cách diễn đạt tự nhiên, mang nét đặc trưng vùng miền giúp người đọc dễ dàng đồng cảm với nhân vật, đồng thời gợi lên sự hoài niệm, thương cảm về cuộc sống cơ cực nhưng giàu tình cảm của những con người miền sông nước.

- Tóm lại, phương ngữ Nam Bộ không chỉ làm giàu thêm giá trị nghệ thuật của tác phẩm mà còn góp phần khắc họa sâu sắc cuộc sống và tâm tư của con người miền Tây, làm cho văn phong của Nguyễn Ngọc Tư trở nên đặc trưng và khó lẫn với bất kỳ tác giả nào khác.