Chủ đề 11: Lập kế hoạch học tập rèn luyện theo định hướng nghề nghiệp (Tiết 9,10) SVIP

Ngày soạn: 12/4/2025

Tiết: 94-104

Chủ đề 11

LẬP KẾ HOẠCH HỌC TẬP, RÈN LUYỆN THEO ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP

1. . MỤC TIÊU
2. . Kiến thức

• Trình bày được một số thông tin cơ bản về hệ thống trường đào tạo liên quan đến nghề định lựa chọn;
• Tham vấn ý kiến thầy cô, gia đình, bạn bè về dự định lựa chọn nghề và định hướng học tập của bản thân;
• Xây dựng và thực hiện kế hoạch học tập, rèn luyện theo nhóm nghề lựa chọn;
• Tham gia các hoạt động theo chủ đề của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh: “Hành trang thanh niên lập nghiệp”, “Tư vấn hướng nghiệp cho thanh niên”.

3. .Năng lực

- Năng lực chung:

+ Giải quyết giao tiếp, hợp tác

+ Lập và thực hiện được kế hoạch

4. .Phẩm chất

- Yêu nước, nhân ái, trách nhiệm, trung thực

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. GV chuẩn bị

• Tìm hiểu hệ thống các trường đào tạo nghề ở nước ta.
• Đọc tài liệu tham khảo về tư vấn hướng nghiệp cho HS THPT.
• Máy tính, máy chiếu, màn hình (nếu có).

2. HS chuẩn bị

• SGK Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10; Sách Bài tập Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10.
• Tìm hiểu Hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam và Hệ thống trường đào tạo nghề ở nước ta.
• Chuẩn bị câu hỏi để tham gia tham vấn về dự định lựa chọn nghề nghiệp tương lai và định hướng học tập của bản thân.

111. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Tổ chức cho HS chơi trò chơi hoặc hát bài hát có nội dung liên quan đến chủ đề.

HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ – KẾT NỐI

Hoạt động 1. Tìm hiểu thông tin cơ bản về hệ thống trường đào tạo nghề liên quan đến
nghề định lựa chọn

1. Mục tiêu

• HS nêu được một số thông tin về hệ thống trường đào tạo nghề ở nước ta và địa phương.
• HS xác định được những thông tin cần tìm hiểu và cách tìm hiểu một số thông tin cơ bản về hệ thống trường đào tạo nghề liên quan đến nghề định lựa chọn.

2. Nội dung – Tổ chức thực hiện
3. Chia sẻ hiểu biết về hệ thống trường đào tạo nghề liên quan đến nghề em định lựa chọn

• GV yêu cầu HS suy ngẫm và viết ra giấy những hiểu biết của bản thân về hệ thống trường đào tạo nghề ở nước ta và địa phương theo gợi ý sau:

+ Nếu những điều em đã tìm hiểu và biết về hệ thống trường đào tạo nghề ở nước ta.

+ Nêu một số thông tin mà em biết về trường đào tạo nghề liên quan đến nghề em định lựa chọn. Làm thế nào em có được những thông tin đó?

• GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm để chia sẻ kết quả làm việc cá nhân. Thư kí nhóm ghi lại các ý kiến thống nhất trong nhóm.
• Mời đại diện một số nhóm HS chia sẻ hiểu biết của nhóm về hệ thống trường đào tạo nghề ở nước ta và địa phương. HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung ý kiến. - GV cùng HS phân tích và chốt: Hệ thống trường đào tạo nghề ở nước ta được hình thành và phát triển ở khắp các thành phố và địa phương trong cả nước nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho các ngành nghề với nhiều trình độ đào tạo khác nhau, từ đại học, cao đẳng đến trung cấp, sơ cấp nghề. Mỗi cơ sở đào tạo nghề đều có yêu cầu tuyển sinh và các điều kiện đào tạo nghề. Vì vậy, cùng với việc tìm hiểu nghề nghiệp, chúng ta cần tìm hiểu hệ thống các trường đào tạo nghề để có được những thông tin cần thiết là cơ sở cho việc lựa chọn cơ sở đào tạo nghề phù hợp với điều kiện, khả năng của mỗi người.

2. Tìm hiểu những thông tin cơ bản về hệ thống trường đào tạo nghề liên quan đến nghề em định chọn

• GV yêu cầu HS thảo luận nhóm các thông tin cần tìm hiểu về hệ thống trường đào tạo liên quan đến nghề em định lựa chọn theo gợi ý trong SGK.
• Mời đại diện một số nhóm trình kết quả thảo luận.
• GV chốt: Trước khi quyết định chọn một trường đào tạo nghề nào đó để theo học, các em cần phải tìm hiểu nhiều thông tin về trưởng như điều kiện tuyển sinh (để biết mình có đủ khả năng đáp ứng điều kiện tuyển sinh không); học phi, học bổng, điều kiện sinh hoạt (để đối chiều với điều kiện kinh tế của gia đình và mong muốn của bản thân xem có phù hợp không); các ngành nghề nhà trường đào tạo; mức độ uy tín của trường, cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp; vị trí địa lí của trường...

3. Nêu cách tìm hiểu thông tin cơ bản về hệ thống trường đào tạo nghề liên quan đến nghề em định chọn

• GV tổ chức cho HS làm việc cá nhân để nêu cách tìm hiểu thông tin cơ bản về hệ thống trường đào tạo nghề liên quan đến nghề em định chọn theo gợi ý trong SGK.
• GV tổ chức cho HS trao đổi trong nhóm kết quả làm việc cá nhân.
• GV mời đại diện nhóm trình bày kết quả làm việc của nhóm. HS khác lắng nghe và nhận xét.
• GV mời một số HS nêu những điều rút ra qua phần trình bày của các bạn.
• GV kết luận dựa vào các ý kiến trình bày của HS: Mỗi HS THPT có thể đưa ra nhiều lựa chọn cơ sở đào tạo nghề trong hệ thống các trường đào tạo nghề ở trung ương và địa phương. Để việc học tập ở cơ sở đào tạo nghề được thuận lợi và đạt kết quả như mong muốn, ngay từ bây giờ, các em cần phải biết được những thông tin cần tìm hiểu và cách tìm hiểu các trường đào tạo nghề. Đây là những thông tin rất quan trọng giúp các em có cơ sở để đối chiếu giữa thực lực, mong muốn của bản thân, gia đình với những điều kiện của các cơ sở đào tạo nghề, từ đó đưa ra sự lựa chọn cơ sở đào tạo nghề phù hợp với sở thích, khả năng của bản thân, đồng thời phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của gia đình.

Hoạt động 2. Tìm hiểu về tham vấn chọn nghề và định hướng học tập

1. Mục tiêu

HS hiểu được mục đích, ý nghĩa và cách thức tham vấn chọn nghề, chọn hướng học.

2. Nội dung – Tổ chức thực hiện
3. Tìm hiểu cách tham vấn chọn nghề và định hướng học

• GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm để nêu cách tham vấn chọn nghề và định hướng học tập theo gợi ý trong SGK.
• GV mời đại diện các nhóm HS trình bày kết quả thảo luận của nhóm.
• GV mời một số HS nêu ý kiến nhận xét và những điều rút ra qua phần trình bày của các bạn.
• GV tổng hợp các ý kiến của HS, giải thích và chốt: Tham vấn chọn nghề và định hướng học tập là hệ thống các biện pháp tâm lí, giáo dục và một số biện pháp khác được những người tham vấn sử dụng nhằm giúp những người đang gặp khó khăn trong việc định hướng học tập, nghề nghiệp phát hiện, đánh giá sở thích nghề nghiệp, khả năng về trí tuệ, thể ở được tham vấn có thể tự chất,... của bản thân. Nhờ đó, người được tham vấn có thể tự đưa ra giải pháp chọn nghề, định hướng học tập phù hợp cho

bản thân. Để việc tham vấn chọn nghề và định hướng học tập đạt kết quả, các em cần chú ý thực hiện một số việc sau:

+ Trước khi tham vấn, cần xác định những vấn đề em đang vướng mắc, băn khoăn, muốn tìm giải pháp để tháo gỡ, tìm ra định hướng học tập hoặc chọn nghề cho bản thân. Những vấn đề này nên được ghi sẵn thành câu hỏi để chủ động khi tham vấn.

+ Khi tham gia tham vấn, cần có thái độ cởi mở, chân thành và có kĩ năng lắng nghe để thấu hiểu những điều được tham vấn.

2. Chia sẻ hiểu biết của bản thân về tham vấn chọn nghề và định hướng học

• GV yêu cầu HS chia sẻ hiểu biết của bản thân về tham vấn chọn nghề và định hướng học tập theo các câu hỏi gợi ý sau:

+ Mục đích, ý nghĩa của việc tham vấn ý kiến thầy cô, gia đình, bạn bè về chọn nghề và định hướng học tập.

+ Kể lại một số việc em và người tham vấn cho em đã thực hiện trong quá trình tham vấn.

+ Việc tham vấn chọn nghề và định hướng học tập đã giúp ích gì cho em?

+ Cảm nhận của em sau khi được tham vấn.

• GV mời một số HS chia sẻ hiểu biết của bản thân.
• Mời một số HS nêu ý kiến nhận xét và những điều rút ra qua phần trình bày của các bạn.
• GV tổng hợp các ý kiến của HS, giải thích và kết luận: Tham vấn chọn nghề giúp em nhận thức rõ hơn về sở thích, khả năng của bản thân, về nghề nghiệp, nhất là những nghề em yêu thích, muốn chọn. Nhờ đó, em có cơ sở đối chiếu khả năng thực có của bản thân với yêu cầu của bậc học cao hơn hoặc yêu cầu của nghề đặt ra đối với người lao động để đưa ra được định hướng học tập hoặc chọn nghề phù hợp.

Hoạt động 3. Tìm hiểu cách lập kế hoạch học tập, rèn luyện theo nghề/ nhóm nghề lựa chọn

1. Mục tiêu

HS nêu được mục đích, ý nghĩa và cách lập kế hoạch học tập, rèn luyện theo nghề hoặc nhóm nghề định chọn.

2. Nội dung – Tổ chức thực hiện

• GV tổ chức cho HS thảo luận với các bạn về mục đích, ý nghĩa và cách lập kế hoạch học tập, rèn luyện theo nghề nhóm nghề định chọn theo những câu hỏi trong SGK.
• Mời đại diện các nhóm chia sẻ kết quả thảo luận và nêu ý kiến thắc mắc, cần được giải đáp. HS khác lắng nghe và nhận xét.
• Mời một số HS nêu những điều rút ra qua phần trình bày của các nhóm. - GV yêu cầu HS thảo luận để nếu những nội dung cơ bản của kế hoạch học tập, rèn luyện và lợi ích của việc lập kế hoạch.
• Mời đại diện một số nhóm trình bày kết quả thảo luận và yêu cầu 1 – 2 HS nêu những điều rút ra qua phần trình bày của các bạn.
• GV tổng hợp các ý kiến của HS và kết luận:
• Lập kế hoạch học tập, rèn luyện theo nghề hoặc nhóm nghề định chọn giúp ta chủ động thực hiện những việc cần làm, từ đó nâng cao được kết quả học tập và rèn luyện được những phẩm chất, năng lực cần thiết cho hoạt động nghề nghiệp của bản thân sau này. Để lập được kế hoạch học tập, rèn luyện theo nghề hoặc nhóm nghề định chọn, em cần phải có những thông tin cần thiết về nghề nghiệp, về sở thích, khả năng, năng lực của bản thân, từ đó có cơ sở đối chiếu, xác định những điểm mạnh cần phát huy, những điểm còn hạn chế cần rèn luyện nhằm đáp ứng được yêu cầu của nghề khi tham gia lao động nghề nghiệp.
• Kế hoạch học tập, rèn luyện cần thể hiện được yêu cầu về phẩm chất, năng lực của nghề em định chọn, những đặc điểm, điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân, yêu cầu của những trường đào tạo nghề em định chọn và các nhiệm vụ, biện pháp rèn luyện cụ thể.

RÈN LUYỆN

Hoạt động 4. Trình bày một số thông tin cơ bản về hệ thống trường đào tạo nghề em định chọn

1. Mục tiêu

HS trình bày được những thông tin đã thu thập, tìm kiếm được về hệ thống trường đào tạo nghề em định chọn.

2. Nội dung – Tổ chức thực hiện
3. Chia sẻ về nghề em sẽ lựa chọn

• GV tổ chức cho HS chia sẻ về nghệ bản thân định lựa chọn theo gợi ý trong SGK.
• Gọi một số HS chia sẻ trước lớp.
• Nhận xét về những chia sẻ của HS.

2. Viết báo cáo

• GV yêu cầu HS tập hợp những thông tin đã thu thập được về trường đào tạo nghề định chọn và viết thành báo cáo theo gợi ý trong SGK.
• Có thể cho những HS có cùng lựa chọn trưởng đào tạo nghề lập thành một nhóm và viết chung thành một báo cáo.
• Yêu cầu HS trình bày báo cáo về trường đào tạo nghề.
• GV tổng hợp các báo cáo của HS và kết luận: Hiện nay ở nước ta có rất nhiều các trường đào tạo nghề. Mỗi trường đều có những thông tin cơ bản về các ngành nghề đào tạo, điều kiện tuyển sinh, học tập, sinh hoạt, học phí, học bổng và cơ hội hợp tác với các trường ở nước ngoài cũng như cơ hội việc lành sau khi tốt nghiệp. Việc thu thập, tình kiếm được các thông tin nơi đào tạo nghề phù hợp với mong muốn, điều kiện của bản thân, gia đình.

Hoạt động 5. Thực hành tham vấn chọn nghề và định hướng học tập

1. Mục tiêu

HS vận dụng, củng cố được những tri thức mới về tham vấn chọn nghề và định hướng học tập.

2. Nội dung – Tổ chức thực hiện

• GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, sau đó hoạt động nhóm để xác định vấn đề bản thân đang gặp khó khăn, vướng mắc trong việc chọn nghề và định hướng học tập.
• Thảo luận nhóm để đặt ra các câu hỏi khi tham vấn. Ghi các câu hỏi vào giấy.
• GV yêu cầu HS xung phong sắm vai người được tham vấn.
• Tổ chức thực hành tham vấn mô phỏng: GV sắm vai người tham vấn, HS sắm vai người được tham vấn lên ngôi ở một phía của bàn GV. Những HS còn lại trong lớp sắm vai người quan sát.
• GV trong vai trò là người tham vấn sẽ nếu các câu hỏi gợi mở để HS sắm vai người được tham vấn chia sẻ. Khi tham vấn, GV chú ý giúp HS được tham vấn hiểu rõ hơn về tiềm năng bản thân, đồng thời khéo léo chỉ ra những mặt còn hạn chế của HS để HS chấp nhận (ví dụ: còn nhút nhát, thiếu kiên định, chưa có hiểu biết cần thiết về nghề định lựa chọn,...) và tự đưa ra hướng giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong việc chọn nghề, định hướng học tập.

Lưu ý: Trong quá trình quan sát, GV nhắc HS cả lớp chú ý lắng nghe, ghi lại những ý chính và chỉ ra những mặt được, chưa được của người tham vấn cũng như người được tham vấn.

• GV mời một số HS nêu cảm nhận của bản thân sau khi tham dự thực hành tham vấn.
• GV tổng hợp các ý kiến của HS và kết luận: Trong thực tế, có nhiều em gặp khó khăn trong việc chọn nghề và định hướng học tập. Các em có thể tháo gỡ khó khăn bằng cách xin ý kiến tham vấn của thầy cô giáo, cha mẹ, bạn bè – những người hiểu em. Để việc xin tham vẫn đạt kết quả, các em cần xác định được vấn đề khó khăn cụ thể là gì? Vướng mắc ở chỗ nào? Nguyên nhân của những khó khăn, vướng mắc này,... Có thể viết sẵn những câu hỏi của em trước khi xin tham vấn. Khi tham vấn, em cần có thái độ cởi mở, cầu thị, kĩ năng lắng nghe tích cực và hợp tác với người tham vấn. Thực hiện tốt việc tham vấn, nhất định các em sẽ tháo gỡ được vướng mắc, khó khăn và tìm ra giải pháp tốt nhất để đưa ra được quyết định chọn nghề và định hướng học tập phù hợp với bản thân.

Hoạt động 6. Xây dựng kế hoạch học tập, rèn luyện theo nghề/ nhóm nghề lựa chọn

1. Mục tiêu

HS lập được kế hoạch học tập, rèn luyện theo nghề hoặc nhóm nghề định chọn.

2. Nội dung - Tổ chức thực hiện

• GV hướng dẫn và yêu cầu HS tập hợp những thông tin đã thu thập được khi tìm hiểu nghề, tìm hiểu cơ sở đào tạo nghề, tìm hiểu bản thân và kết quả học tập của bản thân để lập kế hoạch học tập, rèn luyện bản thân theo gợi ý nội dung bản kế hoạch học tập, rèn luyện theo nghề/ nhóm nghề lựa chọn trong SGK.
• Quan sát và động viên, khuyến khích những HS đã lập xong kế hoạch học tập, rèn luyện chia sẻ với các bạn bản kế hoạch của mình.
• Nhận xét, rút kinh nghiệm và nhắc nhở những HS chưa hoàn thành bản kế hoạch về nhà tiếp tục hoàn thiện.

VẬN DỤNG

Hoạt động 7. Học tập, rèn luyện theo định hưởng nghề nghiệp

1. Mục tiêu

• Tự giác thực hiện kế hoạch học tập, rèn luyện theo nghề/ nhóm nghé định lựa chọn.
• Tham vấn được ý kiến của gia đình, thầy cô, bạn bè về chọn nghề và định hướng học tập.

2. Nội dung – Tổ chức thực hiện

GV hướng dẫn và yêu cầu HS về nhà thực hiện những việc sau:

• . Thực hiện kế hoạch học tập, rèn luyện theo nghề/ nhóm nghề định lựa chọn – Thực hiện các biện pháp học tập đã xác định trong kế hoạch để nâng cao kết quả học tập những môn học có liên quan đến những nghề em định chọn. Ghi lại cách thực hiện và kết quả học tập em đã đạt được.

- Thực hiện các biện pháp rèn luyện bản thân đã xác định trong kế hoạch để đạt được những yêu cầu về phẩm chất, năng lực của nghé em định chọn. Ghi lại cách thực hiện và kết quả rèn luyện bản thân em đạt được.

• . Tham vấn ý kiến của gia đình, thầy, cô giáo, bạn bè về chọn nghề và định hướng học tập
• Chuẩn bị các câu hỏi và xin ý kiến tham vấn của gia đình, thầy, cô giảo, bạn bè về chọn nghề và định hướng học tập. Ghi lại các ý kiến tham vấn của bố mẹ, người thân hoặc thầy, cô giáo.
• Tập hợp các ý kiến tham vấn đề đưa ra giải pháp giải quyết khó khăn, vướng mắc của bản thân và chuẩn bị cho việc lập kế hoạch học tập, rèn luyện.

TÔNG KẾT

• GV nhận xét thái độ tham gia các hoạt động của HS và tuyên dương, khen ngợi những HS tích cực, có nhiều đóng góp cho hoạt động của nhóm, lớp.
• GV kết luận chung: Lập kế hoạch học tập, rèn luyện theo định hướng nghề nghiệp là một trong những việc quan trọng mà mỗi chúng ta cần thực hiện để đến với nghề mình yêu thích và đạt được thành công trong hoạt động nghề nghiệp tương lai. Để lập được kế hoạch nghề nghiệp, cần phải có hiểu biết về nghề nghiệp mình quan tâm, về cơ sở đào tạo nghề và về sở thích, khả năng, điểm mạnh, điểm hạn chế của bản thân. Cùng với đó, các em có thể xin ý kiến tham vấn ng với đó, các e của thầy cô, cha mẹ, bạn bè, người thân. Mỗi chúng ta hãy tự giác học tập và rèn luyện theo kế hoạch đã lập. Nhất định các em sẽ thành công trong hoạt động nghề nghiệp sau này.

ĐÁNH GIÁ CUỐI CHỦ ĐỀ

1. Cá nhân tự đánh giá

GV yêu cầu HS căn cứ vào kết quả thực hiện các hoạt động trong chủ để để tự đánh giá

theo các tiêu chí sau:

• Trình bày được ít nhất 5 thông tin cơ bản về hệ thống cơ sở đào tạo nghề em định chọn.
• Biết cách xin ý kiến tham vấn của thầy cô, gia đình, bạn bè về dự định lựa chọn nghề và định hướng học tập của bản thân.
• Xin được ý kiến tham vấn của ít nhất hai thấy cô hoặc người thân trong gia đình vẽ dự định chọn nghề và định hướng học tập của bản thân.
• Xây dựng được kế hoạch học tập, rèn luyện theo nghề/ nhóm nghề lựa chọn.
• Thực hiện kế hoạch học tập, rèn luyện theo nhóm nghề lựa chọn.

Đạt: Đạt được ít nhất 3 trong 5 tiêu chí; Chưa đạt: Chỉ đạt được từ 2 tiêu chí trở xuống.

2. Đánh giá theo nhóm/ tổ
3. Đánh giá chung của GV

IV. RÚT KINH NGHIỆM

Ngày 12 tháng 4 năm 2025

Người duyệt kế hoạch Người xây dựng kế hoạch

Nguyễn Thị Huệ

Bùi Thanh Định