Bài 21: Sự cần thiết phải bảo vệ môi trường trong chăn nuôi
A. Lý thuyết Sự cần thiết phải bảo vệ môi trường trong chăn nuôi
I - Một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi
1. Chất thải chăn nuôi
- Chất thải chăn nuôi bao gồm: chất thải của vật nuôi, thức ăn thừa, bao bì đựng thức ăn, chất thải thú y, độn lót chuồng nuôi.
- Chất thải này gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm môi trường nước và không khí.
2. Xác vật nuôi
- Việc xử lí và tiêu huỷ đúng quy định xác vật nuôi chết là cần thiết trong chăn nuôi để ngăn ngừa ô nhiễm môi trường và lây lan dịch bệnh.
II - Ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi
- Chất thải chăn nuôi gây ô nhiễm nguồn nước, không khí và ảnh hưởng đến sức khoẻ con người và vật nuôi.
- Chất thải và xác vật nuôi có chứa vi sinh vật gây hại, làm giảm sức đề kháng của vật nuôi, tăng nguy cơ mắc bệnh và phát tán dịch bệnh, giảm hiệu quả kinh tế chăn nuôi.
- Chất thải chăn nuôi có chứa ion kim loại nặng và các chất ô nhiễm khác, gây ảnh hưởng đến hệ sinh vật đất và nước, làm mất cân bằng sinh thái.
III - Một số biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường chăn nuôi
1. Quy hoạch khu chăn nuôi và xây dựng hệ thống chuồng trại tốt
- Quy hoạch khu vực chăn nuôi xa khu dân cư và đường giao thông chính, có tường bao, hàng rào ngăn cách để hạn chế lây lan dịch bệnh và ảnh hưởng xấu đến môi trường, sức khoẻ cộng đồng.
- Chuồng nuôi cần xây dựng cách xa nhà ở của con người và đảm bảo các yêu cầu chung, phù hợp với giải pháp chăn nuôi tiên tiến để giảm phát thải và tái sử dụng chất thải ngay trong trang trại.
- Hệ thống thu gom, xử lí chất thải cần đạt tiêu chuẩn kĩ thuật và khu vực xử lí chất thải cần cách biệt với chuồng nuôi để tránh ảnh hưởng đến sức khoẻ của vật nuôi.
2. Mật độ và diện tích chuồng nuôi phù hợp
- Quy hoạch mật độ chăn nuôi để tránh quá tải cho hệ sinh thái, mật độ càng giảm thì nguy cơ ô nhiễm môi trường càng thấp.
- Tính toán số lượng gia súc, gia cầm cho trang trại tuỳ thuộc từng loài, giống vật nuôi, hệ thống chăn nuôi, diện tích và cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hệ thống thu gom, xử lí chất thải.
3. Áp dụng công nghệ tiên tiến trong chăn nuôi
- Chú trọng việc áp dụng các mô hình chăn nuôi tiên tiến.
- Mỗi trang trại đều có hệ thống thu gom, phân loại, xử lí chất thải riêng biệt.
- Đảm bảo yêu cầu vệ sinh môi trường chăn nuôi theo quy định.
4. Công tác vệ sinh, khử trùng chuồng trại
- Vệ sinh chuồng nuôi làm giảm thiểu ô nhiễm do chăn nuôi.
- Một môi trường sạch sẽ tốt cho sức khoẻ của vật nuôi và giảm thiểu ảnh hưởng của chất thải ra môi trường.
- Cần thu gom và vận chuyển chất thải chăn nuôi ra khỏi chuồng trại thường xuyên.
- Định kì vệ sinh, tiêu độc, khử trùng và tẩy uế tổng thể chuồng trại bằng các loại hoá chất thích hợp.
5. Chuyển đổi phương thức chăn nuôi
- Áp dụng quy trình chăn nuôi hữu cơ: nuôi vật nuôi trong môi trường tự nhiên với thức ăn hữu cơ và tái sử dụng chất thải chăn nuôi.
- Áp dụng công nghệ chăn nuôi tiên tiến: áp dụng đồng bộ công nghệ cao nhằm tối ưu hoá năng suất, giảm ô nhiễm môi trường và tăng đối xử nhân đạo với vật nuôi.
- Áp dụng chăn nuôi có đệm lót sinh học: sử dụng vi sinh vật có lợi trong đệm lót sinh học để giảm phát thải chất thải và khí thải gây ô nhiễm môi trường.
LUYỆN TẬP
STT | Biện pháp bảo vệ môi trường trong chăn nuôi | Nên | Không nên |
1 | Tăng mật độ chăn nuôi để tăng hiệu quả chăn nuôi | | |
2 | Quy hoạch khu chăn nuôi xa khu dân cư và đường giao thông chính | | |
3 | Chuồng nuôi cạnh đường giao thông, chợ hay khu công cộng để thuận tiện cho việc vận chuyển. | | |
4 | Xả thẳng chất thải chăn nuôi ra ao, hồ, sông, suối… | | |
5 | Vứt xác vật nuôi chết xuống ao, hồ, sông, suối… | | |
6 | Thường xuyên vệ sinh chuồng nuôi sạch sẽ. | | |
7 | Thu gom chất thải triệt để và sớm nhất có thể | | |
8 | Cho người lạ, chó, mèo… tự do ra vào khu chăn nuôi. | | |
9 | Thu phân để ủ làm phân bón hữu cơ. | | |
10 | Áp dụng QTCN hữu cơ, áp dụng công nghệ CN tiên tiến, CN thông minh, áp dụng CN có đệm lót sinh học | | |
Câu 1: Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi
A. Khí thải của vật nuôi
B. Phân, nước tiểu của vật nuôi
C. Xác của vật nuôi
D. Cả A, B, C đều đúng
Câu 2: Ý nào sao đây không đúng khi nói đến tầm quan trọng của bảo vệ môi trường trong chăn nuôi?
A. Bảo vệ môi trường trong chăn nuôi làm giảm tỉ lệ mắc bệnh và nguy cơ bùng phát dịch bệnh
B. Bảo vệ môi trường trong chăn nuôi ngăn chặn gây ô nhiễm môi trường nước, ô nhiễm đất và không khí.
C. Bảo vệ môi trường trong chăn nuôi giúp vật nuôi sinh trưởng nhanh hơn
D. Bảo vệ môi trường trong chăn nuôi làm giảm các chi phí phòng, trị bệnh.
Câu 3: Câu nào sau đây không đúng về tình hình ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi?
A. Lượng thức ăn thừa, xác vật nuôi, vật dụng chăm sóc... là một yếu tố làm tăng lượng chất thải.
B. Người ta ước tính rằng chỉ có khoảng 90% lượng chất thải chăn nuôi được xử lí, phần còn lại được thải trực tiếp ra môi trường.
C. Chăn nuôi là nguồn phát sinh chất thải rất lớn.
D. Khối lượng chất thải của lợn nuôi ở trang trại thải vào môi trường ở Việt Nam năm 2017 là 1.606 triệu tấn.
Câu 4: Chất thải chăn nuôi được xử lí đúng kĩ thuật có thể tạo ra:
A. Nguồn phân bón hữu cơ tốt cho cây trồng
B. Nguồn khí sinh học làm nhiên liệu
C. Nguồn nguyên liệu cho xây dựng
D. Cả A và B.
Câu 5: Chất thải chăn nuôi không được xử lí đúng kĩ thuật tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh cho vật nuôi, đặc biệt là:
A. Các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như: cúm gia cầm, dịch tai xanh, dịch tả lợn châu Phi...
B. Các bệnh liên quan đến thân thể như: các bệnh da liễu, ho, sốt, đau đầu,…
C. Các bệnh làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể người và động vật.
D. Tất cả các đáp án trên.
Câu 6: Biện pháp để hạn chế ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi
A. Quy hoạch khu chăn nuôi và xây dựng hệ thống chuồng trại tốt
B. Quy hoạch khu chăn nuôi và xây dựng hệ thống chuồng trại tốt
C. Công tác vệ sinh, khử trùng chuồng trại
D. Cả A, B, C đều đúng
VẬN DỤNG
Nêu các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi và ý nghĩa của từng biện pháp.
