giáo dục địa phương SVIP

NỘI DUNG BÀI HỌC GIÁO DỤC ĐỊA PHƯƠNG 9

CHỦ ĐỀ 1: THÁI NGUYÊN TỪ NĂM 1919 ĐẾN NAY

TIẾT 30

1. Thái Nguyên trong hai cuộc kháng chiến trường kì của dân tộc.

a. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Địa bàn: Các huyện Định Hóa, Đại Từ, Phú Lương, Võ Nhai được chọn làm ATK Trung ương để làm nơi Trung ương Đảng, Chính phủ, Bộ tư lệnh quân đội đặt tổng hành dinh lãnh đạo sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc.

Nhân dân Thái Nguyên đã góp công lớn trong xây dựng, bảo vệ căn cứ địa Việt Bắc, lập nhiều chiến công trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Từ cuối năm 1946, hàng vạn tấn máy móc, thiết bị, vải, muối… đã được chuyển lên Thái Nguyên. Nhiều xí nghiệp công nghiệp quốc phòng và kinh tế đã ổn định sản xuất tại đây.

Giữa tháng 3-1947, các cơ quan Trung ương, các bộ, ngành đã tới Việt Bắc. Ban Thường vụ Trung ương Đảng, Ban Thường trực Quốc hội và Bộ Tổng chỉ huy đã đến ATK Định Hóa vào tháng 4-1947.

Ngày 20/5/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các đồng chí giúp việc đã đến ở và làm việc tại một lán nhỏ trên đồi Khau Tý, xã Điềm Mặc (Định Hóa), Thái Nguyên trở thành trung tâm căn cứ địa Việt Bắc - Thủ đô kháng chiến của cả nước.

Nhân dân các dân tộc Thái Nguyên đã đóng góp hơn 10 vạn ngày công, hàng vạn cây gỗ, tre, nứa để làm lán trại, làm nhà cho các cơ quan, đơn vị quân đội, cung cấp cho căn cứ địa hơn 7.000 tấn gạo, 1.000 tấn thực phẩm (tính từ cuối năm 1946 đến hết năm 1947).

Quan trọng hơn, Thái Nguyên đã được xây dựng thành hậu phương vững chắc của căn cứ địa kháng chiến trên các mặt chính trị, kinh tế, quân sự, đặc biệt là hệ thống bảo vệ ATK trong lòng dân, không kẻ thù nào phá được.

Thái Nguyên là địa bàn chiến lược trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp 1945-1954. Nơi đây là cửa ngõ của căn cứ địa Việt Bắc, nơi đặt các cơ quan đầu não của cuộc kháng chiến nên thực dân Pháp luôn âm mưu đánh chiếm Thái Nguyên nhằm gây khó khăn cho cuộc kháng chiến của nhân dân ta. Năm 1950, thực dân Pháp thực hiện tham vọng đánh chiếm Thái Nguyên để cứu nguy cho thất bại trên mặt trận biên giới Cao Bằng - Lạng Sơn. Tuy nhiên, quân và dân Thái Nguyên đã anh dũng phối hợp và trực tiếp chiến đấu để góp phần tạo nên thắng lợi vang dội trong chiến dịch Biên giới Thu - Đông năm 1950.

b. Kháng chiến chống đế quốc Mỹ 1954-1975

Trong thời gian này, nhiều công trình mới được khởi công xây dựng như: Khu Gang thép Thái Nguyên (1959), Nhà máy điện Cao Ngạn, Nhà máy giấy Hoàng Văn Thụ, đường sắt Hà Nội – Quán Triều,...

Trong những năm 1965 - 1972, quân dân Thái Nguyên ra sức chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ bảo vệ vững chắc các cơ sở quan trọng và bắn rơi, cháy 61 máy bay (trong đó có 2 máy bay B52).

Đạt nhiều thành tích trong tăng gia sản xuất, đảm bảo giao thông thông suốt, trong công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế.

Với những đóng góp quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, quân và dân Thái Nguyên đã vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu, phần thưởng cao quý.

BÀI TẬP

- Câu 1: Tại sao ATK – Định Hóa lại được đặt làm nơi ở và làm việc của Trung ương Đảng trong kháng chiến chống thực dân Pháp?

- Câu 2: Tìm hiểu về những đóng góp của quân dân Thái Nguyên trong chiến dịch Việt Bắc Thu - Đông 1947, chiến dịch Biên Giới Thu - Đông 1950?

- Câu 3: Tìm hiểu những thắng lợi tiêu biểu trên mặt trận quân sự trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ (1954-1975).

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

Câu 1: Cơ sở đầu tiên của Đảng cộng sản Thái Nguyên được thành lập ở đâu?

Câu 2. Những huyện nào ở Thái Nguyên được chọn là An Toàn Khu Trung ương (ATK)?

Câu 3. Những quyết định quan trọng nào ở ATK góp phần cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đến thắng lợi?