Bài học cùng chủ đề
Bài 18: Châu Đại Dương SVIP
1. Vị trí địa lí, phạm vi châu Đại Dương
Châu Đại Dương gồm hai bộ phận là lục địa Ô-xtrây-li-a và vùng đảo châu Đại Dương.
| Lục địa Ô-xtrây-li-a | Vùng đảo châu Đại Dương |
Vị trí | - Nằm ở phía Tây Nam Thái Bình Dương. - Thuộc bán cầu Nam. | Nằm ở trung tâm Thái Bình Dương. |
Diện tích | Có diện tích gần 7,7 triệu km | Khoảng 1 triệu km |
Đặc điểm | - Có dạng hình khối rõ rệt do ít bị chia cắt. - Từ Bắc xuống Nam dài hơn 3.000 km. - Từ Tây sang Đông, nơi rộng nhất khoảng 4.000 km. | - Bao gồm bốn khu vực: Mê-la-nê-di, Mi-crô-nê-di, Pô-li-nê-di, Niu Di-len trải trên không gian rất rộng lớn. - Có nhiều đảo, chủ yếu là đảo nhỏ. |
Câu hỏi:
@201001562777@
2. Đặc điểm tự nhiên
a. Địa hình và khoáng sản
| Địa hình | Khoáng sản |
Lục địa Ô-xtrây-li-a | Phía Tây là vùng sơn nguyên Tây Ô-xtrây-li-a: - Độ cao trung bình dưới 500 m. - Trên bề mặt là các hoang mạc cát, hoang mạc đá, cao nguyên và núi thấp như cao nguyên Bác-li, cao nguyên Kim-bơc-li, hoang mạc Vic-to-ri-a lớn,... | Tập trung nhiều mỏ kim loại như đồng, vàng, ni-ken, bô-xít,... |
Ở giữa là vùng đồng bằng Trung tâm: - Lớn nhất là bồn địa Ác-tê-di-an lớn. - Độ cao trung bình dưới 200 m. - Rất khô hạn, bề mặt có nhiều bãi đá, đồng bằng cát, đụn cát. - Nhiều nơi hoang vắng, không có người sinh sống. |
| |
Phía Đông là dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a: - Cao trung bình 800 - 1.000 m. - Sườn Đông dốc, sườn Tây thoải dần về phía vùng đồng bằng Trung tâm. | Tập trung nhiều khoáng sản nhiên liệu: than đá, dầu mỏ, khí tự nhiên. | |
Vùng đảo châu Đại Dương | Các đảo, quần đảo nằm gần lục địa Ô-xtrây-li-a hầu hết là các đảo núi cao. | Có nhiều loại khoáng sản: vàng, sắt, than đá, dầu mỏ,... |
Các đảo và quần đảo nằm xa bờ đều là các đảo nhỏ, thấp, cấu tạo chủ yếu bởi các đá núi lửa hoặc đá vôi san hô. | Rất nghèo khoáng sản. |
b. Khí hậu
Hầu hết diện tích lục địa xtrây-li-a thuộc đới nóng. Tuy nhiên, khí hậu có sự thay đổi từ Bắc xuống Nam và từ Đông sang Tây.
Khu vực | Khí hậu | Đặc điểm |
Dải bờ biển hẹp phía Bắc lục địa | Cận xích đạo. | - Nóng, ẩm. - Mưa nhiều, lượng mưa từ 1.000 - 1.5000 mm/năm. |
Phần lớn diện tích lục địa | - Nhiệt đới. - Có sự khác biệt từ Đông sang Tây. | Sườn Đông dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a có khí hậu nhiệt đới: - Ẩm, mưa nhiều, thời tiết mát mẻ. - Lượng mưa từ 1.000 - 1.500 mm/năm. |
Từ sườn Tây dãy Trường Sơn Ô-xtrây-li-a đến bờ Tây lục địa có khí hậu nhiệt đới lục địa khắc nghiệt: - Độ ẩm rất thấp, ít mưa (ở trung tâm, lượng mưa dưới 250 mm/năm). - Mùa hạ nóng, mùa đông tương đối lạnh. | ||
Dải đất hẹp phía Nam lục địa | Cận nhiệt đới. | - Mùa hạ nóng, mùa đông ấm áp. - Lượng mưa dưới 1.000 mm/năm. |
Phía Nam đảo Ta-xma-ni-a | Ôn đới. |
|
c. Sinh vật
Nằm tách biệt với các lục địa khác từ cách đây hàng chục triệu năm, Ô-xtrây-li-a có giới sinh vật tuy nghèo về thành phần loài nhưng lại có nhiều nét đặc sắc và mang tính địa phương cao.
- Các loài thực vật bản địa nổi bật là keo và bạch đàn, riêng bạch bàn có tới 600 loài khác nhau.
- Giới thực vật vô cùng độc đáo, đặc sắc nhất là hơn 100 loài thú có túi. Các loài động vật mang tính biểu tượng quốc gia là gấu túi, đà điểu Ô-xtrây-li-a, thú mỏ vịt, chuột túi.
Câu hỏi:
@201001875328@
3. Dân cư, một số vấn đề về lịch sử và văn hoá của Ô-xtrây-li-a
a. Dân cư
- Là nơi có ít dân cư sinh sống. Năm 2020, số dân là 25,5 triệu người.
- Mật độ dân số rất thấp, chỉ khoảng 3 người/km2.
- Phân bố rất không đều:
+ Đại bộ phận dân cư tập trung ở các vùng duyên hải phía Đông, Đông Nam hay Tây Nam.
+ Nhiều khu vực rộng lớn ở sơn nguyên phía Tây Ô-xtrây-li-a và vùng đồng bằng Trung tâm hầu như không có người ở.
- Mức độ đô thị hoá rất cao. Năm 2020, tỉ lệ dân thành thị là 86%. Các thành phố lớn là Xít-ni, Men-bơn, Bri-xbên, Pớc, A-đê-lai, Can-bê-ra đều nằm ở ven biển phía Đông và phía Nam Ô-xtrây-li-a.
- Là đất nước của những người nhập cư. Nơi đây đón nhận người nhập cư, đặc biệt là lao động chất lượng cao đến từ mọi châu lục.
Hình 1: Bản đồ phân bố dân cư trên thế giới năm 2020
b. Một số vấn đề về lịch sử và văn hoá của Ô-xtrây-li-a
- Người bản địa đã sinh sống trên lục địa Ô-xtrây-li-a từ cách đây khoảng 10.000 năm. Cuối thế kỉ XVIII, thực dân Anh xâm chiếm Ô-xtrây-li-a. Từ năm 1901, Ô-xtrây-li-a trở thành nhà nước liên bang, độc lập trong khối Liên hiệp Anh.
- Ô-xtrây-li-a là quốc gia đa dân tộc, đa tôn giáo, đa văn hoá.
+ Là đất nước có nền văn hoá độc đáo, đa dạng nhờ tồn tại cộng đồng dân cư đa sắc tộc với hơn 150 sắc tộc cùng sinh sống.
+ Có sự dung hoà giữa nhiều nét văn hoá khác nhau trên thế giới với văn hoá bản địa.
+ Tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức. Bên cạnh đó, còn có hơn 300 loại ngôn ngữ khác được sử dụng trong giao tiếp, tiêu biểu là tiếng Hoa, tiếng I-ta-li-a, tiếng A-rập, tiếng Hy Lạp, các ngôn ngữ bản địa,...
Câu hỏi:
@201001936217@
4. Phương thức con người khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở Ô-xtrây-li-a
a. Nông nghiệp
- Do đặc điểm khí hậu khô hạn và thảm thực vật đồng cỏ thưa, chăn nuôi cừu trở thành ngành kinh tế được ưu tiên phát triển.
- Phương thức chăn nuôi gia súc theo hình thức chăn thả tự nhiên chiếm ưu thế. Bên cạnh đó, việc ứng dụng các mô hình chăn nuôi trang trại hiện đại, tích hợp công nghệ tiên tiến, ngày càng được chú trọng đầu tư và phát triển.
Hình 2: Chăn nuôi cừu tại Ô-xtrây-li-a
- Các giống cây trồng chịu hạn được canh tác trên diện rộng. Nhờ điều kiện thuận lợi và hệ thống thủy lợi, các vùng chuyên canh lúa mì, nho, cam đã được hình thành.
- Các trung tâm chế biến nông sản (len, thịt, sữa, rượu vang) thường được bố trí gần các cảng biển nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu.
- Bảo tồn nguồn nước, ứng phó với hạn hán và xâm nhập mặn là những vấn đề trọng tâm cần giải quyết trong sản xuất nông nghiệp.
b. Công nghiệp
- Lịch sử và hiện trạng khai thác khoáng sản: Ô-xtrây-li-a có lịch sử khai thác khoáng sản lâu đời và hiện vẫn duy trì vị thế là một trong những quốc gia xuất khẩu hàng đầu các loại khoáng sản như sắt, chì, thiếc, vàng, than đá và khí tự nhiên.
- Chuyển dịch cơ cấu kinh tế: Mặc dù vậy, trong những năm gần đây, quốc gia này đã chủ trương giảm tốc độ khai thác khoáng sản và tập trung phát triển các ngành công nghiệp chế tạo nhằm gia tăng hàm lượng giá trị trong cơ cấu xuất khẩu.
c. Dịch vụ
- Phát triển du lịch dựa trên tiềm năng tự nhiên: Ô-xtrây-li-a còn là một cường quốc du lịch, tận dụng tối đa lợi thế từ vẻ đẹp thiên nhiên độc đáo và đa dạng của mình.
- Du lịch - ngành kinh tế mũi nhọn: Với tiềm năng thiên nhiên đặc biệt, Ô-xtrây-li-a đã xây dựng được một ngành du lịch phát triển hàng đầu thế giới, đóng góp quan trọng vào nền kinh tế quốc gia.
Hình 3: Nhà hát con sò tại Ô-xtrây-li-a
Câu hỏi:
@201001957974@