Bài 29: Bảo vệ tự nhiên và khai thác thông minh các tài nguyên thiên nhiên vì sự phát triển bền vững SVIP

1. Thế nào là phát triển bền vững?

- Sự phát triển nhằm đáp ứng các nhu cầu của thế hệ hiện tại mà không làm tổn hại đến khả năng thoả mãn nhu cầu của các thế hệ tương lai gọi là phát triển bền vững.

Hình 1: Các yếu tố của phát triển bền vững

- Những tác động tiêu cực của con người lên môi trường tự nhiên đang đe dọa nghiêm trọng khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai:

+ Cạn kiệt tài nguyên khoáng sản: Việc khai thác quá mức nguồn tài nguyên hữu hạn như khoáng sản đang đẩy nhanh nguy cơ cạn kiệt. Một ví dụ điển hình là trữ lượng dầu mỏ toàn cầu, hiện chỉ đủ cung cấp cho nhu cầu thông thường trong khoảng bốn thập kỷ tới (theo báo cáo của BP).

+ Mất rừng, tổn hại đa dạng sinh học: Tình trạng phá rừng tràn lan và khai thác gỗ trái phép không chỉ làm suy giảm diện tích che phủ xanh mà còn đẩy nhiều loài động thực vật đến bờ vực tuyệt chủng, gây ra những hệ lụy khó lường cho cân bằng sinh thái.

Hình 2: Tài nguyên rừng suy giảm

+ Ô nhiễm biển và hủy hoại hệ sinh thái: Biển cả đang gánh chịu lượng lớn chất thải, rác thải và dầu tràn, dẫn đến sự suy yếu và thậm chí là cái chết của vô số sinh vật biển, phá vỡ các chuỗi thức ăn và làm suy thoái các hệ sinh thái biển quan trọng. Ô nhiễm nước biển do chất thải, rác thải, tràn dầu,... khiến các loài sinh vật biển nhiễm độc, thậm chí là suy giảm về số lượng.

Hình 3: Những sinh vật bị ảnh hưởng bởi rác thải con người.

2. Bảo vệ tự nhiên và khai thác thông minh các tài nguyên thiên nhiên

a. Ý nghĩa của việc bảo vệ tự nhiên và khai thác thông minh tài nguyên thiên nhiên

- Ngăn chặn ô nhiễm và suy thoái môi trường tự nhiên: Đây là nhiệm vụ hàng đầu để bảo vệ sự trong lành của hành tinh.

- Bảo vệ không gian sống của con người: Một môi trường an toàn và lành mạnh là nền tảng cho cuộc sống chất lượng.

- Đảm bảo cho sự tồn tại của con người: Môi trường ổn định là điều kiện tiên quyết cho sự duy trì và phát triển của nhân loại.

- Phát triển kinh tế, xã hội: Một môi trường bền vững tạo tiền đề cho sự tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội lâu dài.

b. Biện pháp khai thác và sử dụng thông minh tài nguyên thiên nhiên

- Khoáng sản: Tiết kiệm sử dụng, phát triển vật liệu thay thế.

- Đất trồng, rừng: Sử dụng hợp lý, phục hồi và tái tạo.

- Năng lượng tái tạo: Phát triển bền vững, tránh ô nhiễm.

Hình 4: Năng lượng mặt trời