I. Gợi ý một số nội dung
Chọn một trong các nội dung sau đây:
a. Nội dung 1: Nguồn lợi tự nhiên ở địa phương
- Tài nguyên đất
- Tài nguyên sinh vật
- Tài nguyên khoáng sản
- Tài nguyên nước,...
- Vai trò của nguồn lợi tự nhiên đến đời sống và sản xuất
b. Nội dung 2: Ô nhiễm môi trường
- Ô nhiễm không khí
- Ô nhiễm nước
- Ô nhiễm đất
- Hậu quả và biện pháp khắc phục
c. Nội dung 3: Thiên tai và phòng chống thiên tai
- Các thiên tai: bão lũ, hạn hán, trượt lở đất, xâm nhập mặn,...
- Các biện pháp phòng chống thiên tai ở địa phương
d. Nội dung 4: Bảo vệ thiên nhiên
- Sử dụng tài nguyên hợp lí
- Cải tạo thiên nhiên: đất, nước, không khí…
II. Cách thức tiến hành
a. Thành lập nhóm và lựa chọn nội dung
b. Phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm
c. Xác định thời gian và địa điểm tham quan ở địa phương
d. Thu thập và xử lí tài liệu
- Thu thập tài liệu qua sách vở, mạng internet, cơ quan quản lí vấn đề ở địa phương.
- Tham quan, tìm hiểu thực tế địa phương.
- Tìm hiểu qua người dân địa phương (phương pháp xã hội học).
- Phân tích, tổng hợp, so sánh các kết quả đã tìm hiểu được.
đ. Viết báo cáo và trình bày
- Viết báo cáo: từ các tài liệu đã có, viết báo cáo theo gợi ý (nên viết ngắn gọn, súc tích):
+ Nêu ý nghĩa của việc tìm hiểu môi trường.
+ Nêu hiện trạng và nguyên nhân.
+ Một số giải pháp.
- Phân công người báo cáo trước lớp.
- Chuẩn bị nội dung kèm theo tranh ảnh, bảng số liệu, biểu đồ,...
III. Báo cáo gợi ý
1. Ý nghĩa của việc tìm hiểu môi trường:
Việc tìm hiểu về bảo vệ thiên nhiên, đặc biệt trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng như Hà Nội, có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Nó giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về sự phụ thuộc của con người vào môi trường tự nhiên, những tác động tiêu cực từ hoạt động của con người, và sự cần thiết phải hành động để bảo vệ các nguồn tài nguyên và cải thiện chất lượng môi trường sống.
2. Hiện trạng và nguyên nhân:
a. Sử dụng tài nguyên hợp lý:
- Hiện trạng: Việc sử dụng tài nguyên ở Hà Nội, như đất đai cho xây dựng, nước cho sinh hoạt và sản xuất, và không gian xanh, đang chịu nhiều áp lực từ sự gia tăng dân số và phát triển kinh tế. Tình trạng lãng phí nước, sử dụng đất chưa hiệu quả, và diện tích cây xanh trên đầu người còn thấp là những vấn đề đáng lưu ý.
- Nguyên nhân: Nhận thức về sử dụng tiết kiệm tài nguyên ở một bộ phận người dân và doanh nghiệp còn hạn chế. Quy hoạch đô thị đôi khi chưa thực sự ưu tiên yếu tố bảo tồn và sử dụng bền vững tài nguyên.
b. Cải tạo thiên nhiên (đất, nước, không khí):
- Hiện trạng:
+ Đất: Tình trạng ô nhiễm đất cục bộ do hoạt động công nghiệp, xây dựng và chất thải sinh hoạt vẫn tồn tại ở một số khu vực.
+ Nước: Các nguồn nước mặt như sông Tô Lịch, sông Nhuệ - Đáy vẫn chịu áp lực ô nhiễm từ nước thải sinh hoạt và sản xuất chưa được xử lý triệt để. Nguồn nước ngầm cũng có nguy cơ bị khai thác quá mức và ô nhiễm.
+ Không khí: Như đã báo cáo, ô nhiễm không khí, đặc biệt là bụi mịn PM2.5, là vấn đề nghiêm trọng và kéo dài ở Hà Nội, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người dân.
- Nguyên nhân:
+ Đất: Quản lý chất thải rắn và chất thải nguy hại chưa hiệu quả.
+ Nước: Hệ thống xử lý nước thải chưa đồng bộ và đáp ứng nhu cầu. Ý thức bảo vệ nguồn nước của một số tổ chức và cá nhân còn kém.
+ Không khí: Giao thông vận tải, hoạt động xây dựng, khí thải công nghiệp và sinh hoạt là những nguồn chính gây ô nhiễm. Yếu tố thời tiết cũng góp phần làm gia tăng tình trạng ô nhiễm.
3. Một số giải pháp:
- Sử dụng tài nguyên hợp lý:
+ Tăng cường tuyên truyền, nâng cao ý thức cộng đồng về tiết kiệm nước, điện, và sử dụng đất hiệu quả.
+ Thúc đẩy các mô hình kinh tế tuần hoàn, tái chế và tái sử dụng tài nguyên.
+ Quy hoạch đô thị theo hướng bền vững, ưu tiên không gian xanh và sử dụng đất hỗn hợp.
- Cải tạo thiên nhiên:
+ Đất: Xử lý triệt để các điểm ô nhiễm đất hiện có, tăng cường kiểm soát hoạt động xả thải.
+ Nước: Đầu tư và nâng cấp hệ thống xử lý nước thải đô thị và công nghiệp. Khuyến khích các giải pháp xử lý nước thải tại nguồn. Phục hồi các hệ sinh thái ven sông, hồ.
+ Không khí: Phát triển hệ thống giao thông công cộng, khuyến khích sử dụng phương tiện xanh. Kiểm soát chặt chẽ khí thải từ các hoạt động công nghiệp và xây dựng. Tăng cường trồng cây xanh đô thị và vùng ven đô. Nâng cao chất lượng quan trắc và cảnh báo ô nhiễm không khí.
