Lý thuyết Bài 18. Bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X SVIP

1. Họ Khúc và họ Dương dựng quyền tự chủ

a. Cuộc nổi dậy của Khúc Thừa Dụ và cuộc cải cách của Khúc Hạo

- Cuối thế kỷ IX, nhà Đường suy yếu, tạo cơ hội cho các lực lượng trong nước khôi phục quyền tự chủ.

- Năm 905, Khúc Thừa Dụ nổi dậy, chiếm thành Đại La và lật đổ chính quyền đô hộ của nhà Đường. Ông tự xưng là Tiết độ sứ, nắm quyền cai quản vùng đất này.

- Năm 907, con trai của Khúc Thừa Dụ, Khúc Hạo, tiếp tục kế thừa quyền lực, tiến hành các cuộc cải cách quan trọng nhằm củng cố nền độc lập và ổn định đất nước.

Hình 1. Đền thờ Khúc Thừa Dụ (ngày nay)

b. Dương Đình Nghệ chống quân Nam Hán, củng cố nền tự chủ

- Mùa thu năm 930, quân Nam Hán xâm lược nước ta và thiết lập một hệ thống cai trị.

- Năm 931, Dương Đình Nghệ lãnh đạo quân đội đánh đuổi quân Nam Hán ra khỏi nước ta, bảo vệ nền tự chủ.

- Sau chiến thắng, Dương Đình Nghệ tự xưng Tiết độ sứ, củng cố quyền lực và duy trì độc lập cho đất nước.

2. Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938

a. Kế hoạch

- Năm 938, quân Nam Hán do Hoằng Tháo chỉ huy tiến vào nước ta, nhằm xâm chiếm và tái lập quyền đô hộ.

- Ngô Quyền, với tư cách là lãnh đạo, đã chuẩn bị một kế hoạch tác chiến kỹ lưỡng. Ông quyết định chọn sông Bạch Đằng là nơi diễn ra trận chiến quyết định.

b. Diễn biến trận Bạch Đằng

- Diễn biến

+ Ngô Quyền sử dụng thuyền nhẹ để dụ quân Nam Hán vào khu vực cọc ngầm đã được bố trí sẵn.

+ Quân Nam Hán, dưới sự chỉ huy của Lưu Hoằng Tháo, hăm hở tấn công, không biết rằng đã lọt vào trận địa cọc ngầm.

+ Khi thủy triều rút, bãi cọc ngầm nhô lên, quân Nam Hán bị quân ta từ thượng lưu đánh xuống, đồng thời quân mai phục ở hai bên bờ tấn công tạt ngang.

- Kết quả:

+ Lưu Hoằng Tháo tử trận và quân Nam Hán bị đánh tan.

+ Trận Bạch Đằng kết thúc hoàn toàn thắng lợi, đánh dấu một chiến thắng vĩ đại, chấm dứt sự xâm lược của quân Nam Hán.

Hình 2. Bãi cọc trên sông Bạch Đằng