Lý thuyết Bài 19. Vương quốc Phù Nam SVIP

1. Sự thành lập, phát triển và suy vong của Vương quốc Phù Nam

a. Sự thành lập:

- Vào khoảng thế kỷ I, Vương quốc Phù Nam được thành lập trên nền tảng của văn hóa Óc Eo và ảnh hưởng mạnh mẽ từ văn hóa Ấn Độ.

- Vương quốc này nằm chủ yếu ở khu vực Nam Bộ, thuộc Việt Nam ngày nay.

b. Sự phát triển:

- Từ thế kỷ III đến thế kỷ V, Phù Nam đã trở thành một trong những đế chế mạnh mẽ nhất ở khu vực Đông Nam Á, có ảnh hưởng lớn về kinh tế và văn hóa.

c. Sự suy vong:

- Vào thế kỷ VI, Phù Nam bắt đầu suy yếu.

- Đến đầu thế kỷ VII, Phù Nam bị vương quốc Chân Lạp (của người Khơ-me) xâm chiếm và trở thành một phần của vương quốc này.

Hình 1. Lược đồ các quốc gia đã tồn tại trên lãnh thổ Việt Nam ngày nay

2. Hoạt động kinh tế và tổ chức xã hội ở Phù Nam

a. Hoạt động kinh tế:

- Nông nghiệp là ngành kinh tế chính, cư dân Phù Nam chủ yếu sống bằng nghề trồng trọt.

- Thủ công nghiệp: Cư dân Phù Nam cũng phát triển nghề đánh bắt thủy hải sản và chế tác kim hoàn (làm đồ trang sức từ vàng, bạc).

- Thương mại: Phù Nam có hoạt động ngoại thương đường biển rất phát triển, trở thành một trung tâm giao thương lớn trong khu vực.

Hình 2. Di vật, đồ trang sức ở Óc Eo được phát hiện cho thấy dân cư nơi đây rất giàu có, trù phú

b. Tổ chức xã hội:

- Phù Nam gồm nhiều tiểu quốc, vì vậy tổ chức nhà nước còn khá lỏng lẻo.

- Vua là người đứng đầu, nắm quyền lực tối cao. Dưới vua có các tăng lữ và quý tộc giúp đỡ trong việc cai quản đất nước.

- Dưới vua là các thủ lĩnh quân sự và thủ lĩnh địa phương có trách nhiệm quản lý các vùng lãnh thổ.

- Xã hội Phù Nam chia thành các tầng lớp chính: tăng lữ, quý tộc, nông dân, thương nhân, và thợ thủ công.

3. Một số thành tựu văn hóa nổi bật của Phù Nam

a. Văn hóa tôn giáo:

- Cư dân Phù Nam có tín ngưỡng đa thần và tiếp nhận các tôn giáo từ Ấn Độ như Hin-đu giáo và Phật giáo.

- Với vị trí nằm trên các tuyến đường thương mại biển, Phù Nam trở thành "trạm trung chuyển" cho việc truyền bá các tôn giáo này ra khắp Đông Nam Á.

Hình 3. Tượng Bồ Tát - Bảo vật quốc gia hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử TP.HCM

b. Nghệ thuật điêu khắc:

- Phù Nam có nghệ thuật điêu khắc tượng và thần từ đá và gỗ rất phát triển. Các tác phẩm điêu khắc mang đậm phong cách Phù Nam, với sự sáng tạo và độc đáo.

c. Trang sức:

- Cư dân Phù Nam rất ưa chuộng đồ trang sức, làm từ nhiều vật liệu quý như vàng, đá quý.

- Những món trang sức này không chỉ có giá trị thẩm mỹ mà còn thể hiện sự phát triển của nghệ thuật thủ công.

Hình 4. Chiếc nhẫn vàng được chạm khắc hình bò Nan-di – linh thú của người Phù Nam xưa