Lý thuyết Bài 33. Phát triển kinh tế và đảm bảo quốc phòng an ninh ở Biển Đông và các đảo, quần đảo (phần 2) SVIP

III. KHAI THÁC TỔNG HỢP TÀI NGUYÊN BIỂN, ĐẢO

Phát triển tổng hợp các ngành kinh tế biển là kết hợp khai thác tài nguyên biển và phát triển các ngành liên quan để mang lại hiệu quả kinh tế cao, hỗ trợ nhau phát triển mà không gây thiệt hại cho nhau.

⇒ Điều này không chỉ giúp kinh tế phát triển mà còn bảo vệ tài nguyên, môi trường và khẳng định chủ quyền quốc gia.

1. Phát triển du lịch biển, đảo

Du lịch biển Việt Nam đã phát triển nhanh trong những năm qua:

- Số lượng khách và doanh thu du lịch biển tăng.

- Các loại hình du lịch biển như nghỉ dưỡng biển, thể thao biển mang lại hiệu quả cao.

- Đã hình thành các trung tâm du lịch biển nổi tiếng như Hạ Long, Đà Nẵng, Nha Trang, Phú Quốc.

- Nhiều điểm du lịch biển nổi tiếng khác như Cát Bà, Sầm Sơn, Quy Nhơn, Mũi Né, Côn Đảo.

Trung tâm du lịch biển Nha Trang (Khánh Hoà)

- Phát triển du lịch biển, đảo mang lại các lợi ích:

+ Thúc đẩy ngành giao thông vận tải biển, nuôi trồng thủy sản và phát triển mô hình kết hợp du lịch với thủy sản.

+ Nâng cao đời sống người dân và bảo tồn các giá trị văn hóa vùng biển.

⇒ Cần chú ý bảo vệ môi trường và hệ sinh thái biển, đảo trong quá trình phát triển du lịch.

2. Phát triển giao thông vận tải biển

- Hệ thống cảng biển ngày càng phát triển và hiện đại.

- Năm 2022, nước ta có 34 cảng biển, trong đó có 2 cảng đặc biệt; 11 cảng loại I; 7 cảng loại II và 14 cảng loại III.

Cảng Quốc tế Cái Mép (Bà Rịa - Vũng Tàu)

- Giao thông vận tải biển Việt Nam đã được mở rộng cả trong nước và quốc tế, với dịch vụ hàng hải phát triển và đội tàu buôn quốc gia được tăng cường ⇒ Góp phần quan trọng vào việc vận chuyển hàng hóa trong nước và xuất nhập khẩu.

- Khối lượng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển tăng từ 2010 - 2019, nhưng giảm trong giai đoạn 2019 - 2021, đặc biệt là khối lượng luân chuyển.

- Ý nghĩa phát triển giao thông vận tải biển:

+ Thúc đẩy xuất nhập khẩu và du lịch biển.

+ Khẳng định vị thế của Việt Nam và bảo vệ quốc phòng an ninh trên biển.

⇒ Cần chú ý bảo vệ môi trường và hạn chế sự cố tràn dầu trong quá trình vận chuyển hàng hóa.

3. Khai thác khoáng sản biển

- Dầu mỏ và khí tự nhiên là tài nguyên quan trọng nhất.

+ Mỏ dầu đầu tiên được khai thác vào năm 1986.

+ Đến 2022, Việt Nam đã khai thác 25 mỏ dầu khí, tuy nhiên sản lượng không ổn định.

- Cát thủy tinh và ti-tan được khai thác nhiều ở ven biển các tỉnh Bình Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu.

- Nghề làm muối là truyền thống của nhiều vùng ven biển.

+ Sản lượng muối khoảng 1 triệu tấn mỗi năm.

+ Các vùng sản xuất muối lớn nhất là Cà Ná, Phương Cựu, Diêm Điền, và Sa Huỳnh.

Nghề làm muối truyền thống của người dân ven biển miền Trung

- Ý nghĩa khai thác tài nguyên khoáng sản biển: Mang lại nguồn lợi kinh tế lớn cho đất nước, thúc đẩy ngành công nghiệp hóa dầu,... tạo nguồn hàng xuất khẩu. 

- Tuy nhiên, việc khai thác nguồn tài nguyên cần bảo vệ môi trường biển, tránh gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến các ngành kinh tế khác.

4. Khai thác tài nguyên sinh vật biển, đảo

- Ngành khai thác hải sản:

+ Được đầu tư tốt hơn về phương tiện, công nghệ để tăng cường khai thác xa bờ, truy xuất được nguồn gốc.

+ Sản lượng khai thác hải sản tăng nhanh, đặc biệt là cá biển.

+ Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung có sản lượng khai thác hải sản lớn nhất, chiếm hơn 40% sản lượng cả nước (năm 2021). 

Khai thác nguồn lợi hải sản vùng biển Việt Nam

- Ngành nuôi trồng hải sản:

+ Được đầu tư phát triển mở rộng diện tích và đối tượng nuôi trồng.

+ Các mô hình nuôi trồng công nghiệp, công nghệ cao ngày càng phổ biến rộng rãi.

+ Nuôi trồng theo hướng bền vững được chú trọng, vừa đem lại hiệu quả kinh tế vừa bảo vệ tài nguyên môi trường.

- Ý nghĩa của khai thác và nuôi trồng hải sản: Cung cấp nguyên liệu cho chế biến thực phẩm, tạo hàng xuất khẩu và thúc đẩy du lịch biển

⇒ Cần chú ý bảo vệ nguồn tài nguyên sinh vật, bảo vệ môi trường.