Lý thuyết Bài 4. Khí hậu Việt Nam (phần 1) SVIP

I. KHÍ HẬU NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA

1. Tính chất nhiệt đới

- Nhiệt độ trung bình năm > 20°C trên phạm vi cả nước (trừ vùng núi cao).

- Nhiệt độ tăng dần từ Bắc → Nam.

- Số giờ nắng: 1 400 – 3 000 giờ/năm.

- Cán cân bức xạ: 70 – 100 kcal/cm²/năm.

Bản đồ nhiệt độ bề mặt đất trung bình của Việt Nam năm 2023

2. Tính chất ẩm

- Độ ẩm không khí trung bình > 80%.

- Lượng mưa lớn, trung bình 1 500 – 2 000 mm/năm.

3. Tính chất gió mùa

Việt Nam nằm trong phạm vi hoạt động của Tín phong bán cầu Bắc, đồng thời chịu tác động mạnh mẽ của các khối khí hoạt động theo mùa.

Lược đồ khí hậu Việt Nam

=> Nước ta có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, với hai mùa gió chính:

a. Gió mùa Đông (tháng 11 → tháng 4 năm sau)

* Miền Bắc:

- Nửa đầu mùa đông (tháng 11 – 1): Khối khí lạnh từ lục địa Á – Âu tràn xuống, kết hợp địa hình tạo nên thời tiết lạnh, khô.

- Nửa cuối mùa đông (tháng 2 – 4): Khối khí lạnh suy yếu, di chuyển qua biển trước khi vào nước ta, làm tăng hơi ẩm → thời tiết lạnh, ẩm, mưa phùn đặc trưng.

Miền Bắc có mưa phùn kèm sương vào cuối mùa đông

* Khu vực từ dãy Bạch Mã trở vào Nam:

- Ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc yếu dần.

- Ở Nam Trung Bộ, gió mùa Đông Bắc kết hợp địa hình tạo mưa lớn ven biển.

- Tây Nguyên và Nam Bộ: Hầu như không chịu ảnh hưởng rõ, thời tiết nóng và khô.

b. Gió mùa Hạ (tháng 5 → tháng 10)

* Đầu mùa hạ (tháng 5 – 7):

- Gió Tây Nam từ Bắc Ấn Độ Dương thổi vào, mang nhiều hơi ẩm, gây mưa lớn cho Nam Bộ và Tây Nguyên.

Gió Tây Nam hoạt động mạnh gây mưa lớn theo đợt ở Nam Bộ

- Khi vượt qua dãy Trường Sơn, tác động của hiệu ứng phơn khiến gió khô và nóng lên → phía Đông Trường Sơn (Bắc Trung Bộ) và phía Nam khu vực Tây Bắc xuất hiện gió Tây khô nóng.

* Giữa và cuối mùa hạ (tháng 8 – 10):

- Gió mùa Tây Nam xuất phát từ Nam Ấn Độ Dương, kết hợp với dải hội tụ nhiệt đới → mang lại thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều trên phạm vi cả nước.

- Thường xuất hiện bão nhiệt đới kèm theo mưa lớn, gây thiệt hại cho sản xuất và đời sống.