Lý thuyết Bài 9. trung Quốc từ thời cổ đại đến thế kỉ VII SVIP

1. Điều kiện tự nhiên của Trung Quốc cổ đại

- Nền văn minh Trung Quốc bắt đầu từ lưu vực Hoàng Hà, sau đó mở rộng ra lưu vực Trường Giang.

- Phù sa của hai sông này tạo nên những đồng bằng màu mỡ như Hoa Bắc, Hoa Trung và Hoa Nam.

- Lũ lụt từ hai con sông gây khó khăn cho đời sống người dân.

- Vùng thượng nguồn sông có đất cao và đồng cỏ, là nơi phát triển chăn nuôi từ sớm.

Hình 1. Sông Hoàng Hà

2. Nhà Tần thống nhất và xác lập chế độ phong kiến

- Trong giai đoạn từ thế kỷ XXI đến III TCN, Trung Quốc trải qua các triều đại Hạ, Thương, Chu.

- Sau triều đại Chu, Trung Quốc bị chia thành các nước nhỏ.

- Năm 221 TCN, Tần Thủy Hoàng thống nhất đất nước, tự xưng hoàng đế và thành lập triều đại phong kiến đầu tiên.

- Chia đất nước thành quận, huyện, lập các chức quan và áp dụng hệ thống đo lường, tiền tệ, chữ viết và pháp luật chung.

- Giai cấp mới xuất hiện, quan hệ bóc lột giữa địa chủ và tá điền được hình thành.

- Nhà Tần tồn tại 15 năm và bị suy yếu. Năm 206 TCN, Lưu Bang lật đổ nhà Tần và lập ra nhà Hán.

3. Trung Quốc từ nhà Hán đến nhà Tùy (206 TCN - thế kỷ VII)

- Nhà Hán (206 TCN - 220) là một triều đại thịnh vượng, ảnh hưởng lớn tới các dân tộc láng giềng.

- Sau nhà Hán, Trung Quốc trải qua các thời kỳ Tam quốc (220-280), nhà Tấn (280-420), và Nam-Bắc triều (420-581).

- Năm 581, nhà Tùy thống nhất lại Trung Quốc.

Hình 2. Ba anh em Lưu Bị, Quan Vũ, Trương Phi (Thời kì Tam quốc)

4. Thành tựu nổi bật của văn minh Trung Quốc từ cổ đại đến thế kỷ VII

- Giáp cốt văn: Chữ viết đầu tiên của người Trung Quốc khắc trên mai rùa và xương thú từ thời nhà Thương.

- Kinh Thi: Tập thơ cổ nhất của Trung Quốc, ảnh hưởng sâu rộng đến văn học các nước Đông Á.

- Tư tưởng: Các nhà tư tưởng nổi bật như Khổng Tử và Lão Tử.

- Chép sử: Trung Quốc chú trọng việc ghi chép sử, điển hình là Sử ký của Tư Mã Thiên và Hán thư của Ban Cổ.

- Lịch: Phát minh ra lịch âm-dương, ảnh hưởng đến cách tính thời gian ở nhiều quốc gia phương Đông.

- Địa động nghi: Thiết bị đo động đất đầu tiên trên thế giới.

Hình 3. Chữ giáp cốt

- Bốn phát minh vĩ đại nhất: Giấy, thuốc nổ, la bàn, và kỹ thuật in.

- Y học: "Hoàng đế nội kinh" của Hoa Đà là kinh điển của y học cổ truyền Trung Hoa; Hoa Đà cũng là người đầu tiên thực hiện phẫu thuật gây mê.

- Kiến trúc: Các triều đại từ Tần đến Tùy đều chú trọng xây dựng các công trình kiến trúc lớn.

Hình 4. Vạn Lý Trường Thành