Polymer SVIP

I. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO VÀ PHÂN LOẠI

1. Khái niệm 

Polymer là những chất có khối lượng phân tử rất lớn do nhiều đơn vị nhỏ (gọi là mắt xích) liên kết với nhau tạo nên.

Các phân tử nhỏ kết hợp với nhau tạo nên polymer được gọi là monomer.

2. Đặc điểm cấu tạo 

Các mắt xích của polymer có thể nối với nhau thành các dạng mạch:

Mạch không phân nhánh (amylose,...)

 
Mạch phân nhánh (amylopectin, glycogen,...)

 
Mạng không gian (nhựa bakelite, cao su lưu hóa,...)

3. Phân loại 

Polymer được chia thành hai loại chính: 

- Polymer thiên nhiên (tinh bột, cellulose, protein, cao su thiên nhiên,...).

- Polymer tổng hợp được tổng hợp bằng phương pháp hóa học (PE, PP,...).

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ CỦA POLYMER

Polymer thường là chất rắn, không bay hơi, không có nhiệt độ nóng chảy xác định và không tan trong nước, nhưng có thể tan trong dung môi hữu cơ.

III. MỘT SỐ VẬT LIỆU POLYMER PHỔ BIẾN

1. Chất dẻo

Chất dẻo là loại vật liệu được chế tạo từ các polymer có tính dẻo.

- Tính dẻo là tính bị biến dạng khi chịu tác dụng của tác động bên ngoài và vẫn giữ được sự biến dạng đó khi thôi tác dụng.

- Thành phần: polymer, chất độn, chất hóa dẻo, chất tạo màu,...

- Chất dẻo được dùng làm nguyên liệu để sản xuất nhiều loại vật dụng trong đời sống và nhiều ngành công nghiệp.

- Lưu ý: Tránh để đồ nhựa gần nguồn nhiệt, hạn chế dùng đựng thức ăn nóng vì chất dẻo có thể bị mềm và phân hủy thành chất độc.

Một số sản phẩm từ chất dẻo

2. Tơ 

Tơ là những vật liệu polymer có cấu tạo mạch không phân nhánh và có thể kéo dài thành sợi. 

Len

Tơ thường được chia thành:

- Tơ thiên nhiên (tơ tằm, bông vải, len lông cừu,...).

- Tơ tổng hợp (nylon, tơ polyester,..).

Các loại tơ có tính chất khác nhau. Vì vậy để vật dụng từ tơ bền lâu, cần đọc kỹ hướng dẫn giặt, nhiệt độ, sấy và chất tẩy rửa phù hợp.

3. Cao su

Cao su là vật liệu polymer có tính đàn hồi. Tính đàn hồi là khi bị tác dụng lực bên ngoài và trở lại ban đầu khi thôi tác dụng. 

Cao su được phân làm hai loại:

- Cao su thiên nhiên (được lấy từ mủ cây cao su).

- Cao su tổng hợp (được tổng hợp từ một số monomer).

Cao su có tính đàn hồi, không thấm nước, khí, chịu mài mòn và cách điện nên được dùng trong lốp xe, băng tải, ống dẫn, gioăng đệm, áo lặn,...

Lưu ý: Không để vật dụng cao su ở nơi nhiệt độ quá cao (chảy), quá thấp (giòn, cứng) hoặc có ánh sáng mạnh (lão hóa). Hạn chế để xăng, dầu, mỡ, hóa chất dính vào cao su.

Lốp cao su

4. Vật liệu composite 

Vật liệu composite là vật liệu được tổ hợp từ hai hay nhiều vật liệu khác: vật liệu cốt và vật liệu nền.

Vật liệu cốt có vai trò tăng cường tính cơ học của vật liệu ở dạng sợi (sợi thủy tinh, sợi carbon,...) và dạng hạt.

Vật liệu nền là vật liệu có độ dẻo lớn (như một số polymer) giúp liên kết các vật liệu cốt với nhau.

Vật liệu composite được sử dụng trong ống dẫn nước, bồn chứa, vật liệu xây dựng, thân vỏ ô tô, máy bay, tàu thuyền,...

Nhựa gỗ composite

IV. ỨNG DỤNG CỦA POLYETHYLENE VÀ VẤN ĐỀ Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG

Polyethylene được sử dụng rộng rãi trong đời sống và sản xuất nhưng việc thải bỏ không đúng cách gây ô nhiễm môi trường.

1. Ứng dụng của polyethylene 

Polyethylene (PE) được sử dụng rộng rãi để sản xuất các sản phẩm như màng bọc, chai lọ, ống nhựa, vỏ dây điện, đồ chơi trẻ em,...

Đồ chơi trẻ em

2. Ô nhiễm môi trường do sử dụng vật liệu polymer 

Polyethylene và polymer không phân hủy đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe.

Để giảm ô nhiễm môi trường do polymer, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất áp dụng quy tắc 5R trong việc giảm thiểu rác thải nhựa.

Quy tắc 5R