Thu thập và phân loại dữ liệu SVIP

1. Thu thập và phân loại dữ liệu

Dữ liệu được phân loại theo sơ đồ sau:

Dữ liệu là số còn gọi là dữ liệu định lượng.

Dữ liệu không là số còn gọi là dữ liệu định tính.

Ví dụ 1. Hà thu thập thông tin cá nhân của $5$ bạn trong tổ và thu được dữ liệu sau:

(1) Chiều cao (đơn vị: cm) của $5$ bạn trong tổ:

$148$ ; $137$; $142$; $150$; $145$.

(2) Thôn (xóm) của $5$ bạn đang sinh sống:

Yên Tiến, Ninh Hòa, Tân Thịnh, Yên Xá, Đồng Mai.

(3) Đánh giá của $5$ bạn về cơ sở vật chất trong trường:

Tốt, Xuất sắc, Khá, Trung bình, Kém.

Lời giải

Trong các thông thu tin được, ta thấy:

⚡ Dãy dữ liệu (1) là dãy số liệu.

⚡Dãy dữ liệu (2) không là dãy số liệu, không thể sắp thứ tự.

⚡ Dãy dữ liệu (3) không là dãy số liệu nhưng có thể sắp xếp theo thứ tự từ mức cao nhất đến mức thấp nhất (Xuất sắc, Tốt, Khá, Trung bình, Kém).

Chú ý: Dữ liệu không là số có thể chia thành hai loại, loại không thể sắp thứ tự (chẳng hạn dữ liệu về tên các Thôn: Yên Tiến, Ninh Hòa,...) và loại có thể sắp thứ tự (chẳng hạn dữ liệu về đánh giá chất lượng cơ sở vật chất với các mức Xuất sắc, Tốt, Khá, Trung bình, Kém).

2. Tính đại diện của dữ liệu

⚡Để đưa ra các kết luận hợp lí, dữ liệu phải đảm bảo tính đại diện cho toàn bộ đối tượng được quan tâm.

⚡Chẳng hạn, khi đối tượng quan tâm là toàn thể học sinh thì không thể chỉ lấy ý kiến  các bạn nam hoặc chỉ lấy ý kiến của các bạn trong câu lạc bộ Toán học,... mà phải lấy ý kiến của các học sinh được chọn một cách ngẫu nhiên.

Ví dụ 2. Sau khi kết thúc bài giảng thử môn Toán để chuẩn bị cho kì thi giáo viên Giỏi. Thầy Đô muốn khảo sát ý kiến của học sinh trong lớp về chất lượng buổi học.

a) Em hãy cho biết đối tượng mà thầy Đô muốn hướng đến.

b) Trong hai cách khảo sát sau, cách nào hợp lí hơn?

Cách 1. Lấy ý kiến của $10$ bạn tổ $1$.

Cách 2. Đánh số ngẫu nhiên các học sinh trong lớp xin ý kiến của những học sinh số 2; 4; 6; ...

Lời giải

a) Thầy Đô cần lấy ý kiến của tất cả học sinh trong lớp.

b) Theo cách 1, học sinh trong các tổ khác không được lấy ý kiến nên dữ liệu thu thập được chưa đảm bảo tính đại diện. Khảo sát theo cách 2 hợp lí hơn.