Lý thuyết Bài 10. Châu Á từ năm 1945 đến năm 1991 (P2) SVIP

II. TRUNG QUỐC

1. Trung Quốc từ năm 1945 đến năm 1949

- Từ năm 1945 đến 1946, Đảng Cộng sản Trung Quốc và Quốc dân đảng đã tiến hành các cuộc đàm phán, nhưng không đạt được thỏa thuận.

- Từ năm 1946 đến 1949, cuộc nội chiến giữa Quốc dân đảng và Đảng Cộng sản Trung Quốc diễn ra quyết liệt.

- Ngày 1-10-1949, cách mạng Trung Quốc giành thắng lợi, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa chính thức được thành lập.

- Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử Trung Quốc:

+ Kết thúc hơn 100 năm dưới ách thống trị của các thế lực đế quốc và giải phóng đất nước khỏi chế độ phong kiến kéo dài hàng nghìn năm.

+ Là bước khởi đầu cho sự độc lập, tự do và sự chuyển mình mạnh mẽ của Trung Quốc, từ một đất nước bị chia cắt, giờ đây trở thành một quốc gia thống nhất và bắt đầu tiến vào con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội.

+ Phạm vi của hệ thống xã hội chủ nghĩa được mở rộng, nối liền từ châu Âu sang châu Á.

Hình 1. Một số hình ảnh của Nội chiến Trung Quốc

2. Trung Quốc từ năm 1949 đến năm 1991

a. Tình hình chính trị:

- Đối nội:

+ Tình hình chính trị dần ổn định dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

+ Tuy nhiên, trong giai đoạn từ 1959 - 1978, Trung Quốc phải đối mặt với nhiều bất ổn nội bộ:

• Xuất hiện mâu thuẫn trong ban lãnh đạo, các cuộc đấu tranh quyền lực diễn ra quyết liệt.
• Đỉnh điểm là cuộc "Đại cách mạng văn hóa vô sản" (1966 - 1976), gây nên nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Hình 2. Tấm áp phích tuyên truyền của Đại Cách mạng Văn hóa vô sản

- Đối ngoại:

+ Tích cực tham gia các hoạt động vì hòa bình và ủng hộ phong trào cách mạng thế giới.

+ Mặc dù vậy, Trung Quốc cũng đã gây ra nhiều cuộc xung đột biên giới với các quốc gia như với Ấn Độ (1962), Liên Xô (1969) và chiến tranh với Việt Nam (1979 - 1984).

+ Đến năm 1972, quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ bắt đầu cải thiện dần.

b. Tình hình kinh tế:

- Kinh tế Trung Quốc trải qua nhiều giai đoạn biến động lớn từ năm 1949 đến 1991:

+ 1949 - 1959: Thực hiện các bước khôi phục kinh tế sau chiến tranh, cải cách ruộng đất, thực hiện kế hoạch 5 năm đầu tiên (1953 - 1957).

=> Đất nước có những thay đổi tích cực.

Hình 3. Nông dân Trung Quốc canh tác trên một trang trại chung vào những năm 1950

+ 1959 - 1978: Áp dụng chính sách "Ba ngọn cờ hồng" (1958).

=> Tình hình kinh tế gặp khủng hoảng nặng nề, sản xuất suy giảm, đời sống nhân dân khó khăn.

Hình 4. Trẻ em nông dân xếp hàng để kiếm thức ăn trong nạn đói ở Trung Quốc (1959 - 1961)

+ 1978 - 1991: Thực hiện cải cách và mở cửa.

=> Đưa đất nước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ, tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, xuất nhập khẩu gia tăng, đời sống nhân dân được cải thiện.