Lý thuyết Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ (phần 2) SVIP

III. ẢNH HƯỞNG CỦA VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, PHẠM VI LÃNH THỔ ĐẾN TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI VÀ AN NINH QUỐC PHÒNG

3.1. Ý nghĩa tự nhiên

- Vị trí địa lý có ảnh hưởng trực tiếp đến sự hình thành các đặc điểm tự nhiên nước ta.

- Vị trí địa lý quy định đặc điểm cơ bản của thiên nhiên nước ta là mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa.

+ Nguyên nhân: Nước ta nằm hoàn toàn trong vùng nội chí tuyến bán cầu Bắc, nằm trong khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng của gió mậu dịch và gió mùa châu Á.

+ Biểu hiện: Khí hậu chịu ảnh hưởng của gió mùa có 2 mùa rõ rệt, cảnh quan tiêu biểu là hệ sinh thái rừng nhiệt đới gió mùa phát triển trên đất feralit.

Hệ sinh thái rừng nhiệt đới trên đất feralit

- Chịu ảnh hưởng sâu sắc của biển:

+ Nguyên nhân: Phần đất liền hẹp ngang, lại nằm kề biển Đông; Tác động của các khối khí di chuyển qua biển.

+ Biểu hiện: Thiên nhiên nước ta chịu ảnh hưởng sâu sắc của biển, lượng ẩm dồi dào, thảm thực vật bốn mùa xanh tươi giàu sức sống, các hệ sinh thái rừng thường xanh chiếm ưu thế.

- Tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng:

+ Tài nguyên khoáng sản: do ở vị trí tiếp giáp giữa lục địa và đại dương, liền kề với vành đai sinh khoáng Thái Bình Dương và vành đai sinh khoáng Địa Trung Hải.

Nguồn tài nguyên khoáng sản đa dạng ở nước ta

+ Tài nguyên sinh vật: do ở vị trí tiếp giáp giữa lục địa và đại dương, nước ta là nơi hội tụ của nhiều luồng động thực vật, nằm trên đường di cư hàng năm của các loài sinh vật từ những vùng khác.

- Vị trí địa lý và hình thể (hẹp ngang, kéo dài) tạo nên sự phân hóa đa dạng của tự nhiên: giữa miền Bắc với miền Nam, giữa miền núi với đồng bằng ven biển, hải đảo, hình thành các miền địa lý tự nhiên khác nhau.

- Nước ta nằm trong vùng có nhiều thiên tai (nhất là bão, lũ lụt, hạn hán) nên cần có biện pháp phòng chống tích cực và chủ động.

3.2. Ảnh hưởng đến kinh tế, văn hóa – xã hội và an ninh quốc phòng

a. Về kinh tế:

- Vị trí nằm gần trung tâm Đông Nam Á, nằm trong khu vực có kinh tế phát triển năng động bậc nhất thế giới, án ngữ trên các tuyến đường hàng hải và hàng không huyết mạch,… mạng lưới giao thông vận tải gồm các tuyến đường bộ và đường sắt xuyên Á, đường hàng hải, hàng không.

Tuyến đường sắt xuyên Á

+ Là cầu nối giữa Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo, là cửa ngõ mở lối ra biển thuận lợi của Lào, đông bắc Thái Lan và Cam-pu-chia, tây nam Trung Quốc.

⇒ Tạo điều kiện thuận lợi để giao lưu với các nước.

+ Ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển các ngành kinh tế, các vùng lãnh thổ.

⇒ Tạo điều kiện thực hiện chính sách mở cửa, hội nhập với các nước trên thế giới, thu hút vốn đầu tư của nước ngoài.

b. Về văn hóa – xã hội:

- Vị trí liền kề cùng nhiều nét tương đồng về lịch sử, văn hóa – xã hội và mối giao lưu lâu đời.

⇒ Tạo điều kiện thuận lợi cho nước ta chung sống hòa bình, hợp tác hữu nghị cùng phát triển với các nước láng giềng và các nước trong khu vực.

Giao lưu văn hoá với nước bạn - Lào

c. Về an ninh, quốc phòng:

- Nước ta có vị trí đặc biệt quan trọng ở khu vực Đông Nam Á – một khu vực kinh tế rất năng động và nhạy cảm với những biến động chính trị trên thế giới.

- Biển Đông là hướng chiến lược quan trọng trong công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế và bảo vệ Tổ quốc.